Konserwacja i czyszczenie układu chłodzenia laptopa
U około 60% uszkodzonych laptopów awaria powstaje w skutek przegrzania, pozostałe 40% to wadliwe układy BGA, upadki laptopa, zalania czy normalne zużycie dysku, klawiszy, przycisków pada lub baterii.
Układ chłodzenia laptopa
Typowy układ chłodzący w laptopie składa się z dwóch lub trzech płyt chłodzących. W naszym przypadku znajdują się trzy płyty, które odbierają ciepło z GPU czyli układu graficznego, mostu północnego oraz CPU czyli procesora. W laptopach nie da się zastosować wielkiego radiatora, tak jak w przypadku zwykłego komputera typu desktop. Dlatego do płyt przymocowano ciepło-wody w postaci rurek miedzianych, te z kolei połączone są z radiatorem dzięki któremu ciepło jest rozpraszane za pomocą licznych żeber.
Zasada działania ciepłowodu
Aby ciepło było odpowiednio transportowane za pomocą rurek miedzianych z płyt do radiatora, rurki miedziane wypełniane są płynem A o niskiej temperaturze wrzenia. Dzięki temu podgrzana ciecz w okolicach CPU, GPU czy innego układu zamienia się w gaz B i transportuje ciepło do radiatora w postaci pary. Ochłodzona w radiatorze C para skrapla się na specjalnie wyprofilowanych rowkach we wnętrzu rurki, i spływa w dół D do płyty GPU, CPU lub innego układu, gdzie znowu jest ogrzewana i transportuje ciepło do radiatora. Radiator ma też swoją zdolność odbierania ciepła, dlatego wyposażony jest w wentylator który wymusza przepływ powietrza przez żebra radiatora. Układ chłodzenia w laptopie jest bardzo podobny do układu chłodzenia w samochodzie, ciepło też transportowane jest za pomocą płynu który schładzany jest w chłodnicy wyposażonej w wentylator. Tak jak w samochodzie musimy także wykonywać okresowe przeglądy układu chłodzenia, dzięki temu unikniemy kosztownym naprawom.
Dlaczego należy robić przegląd układu chłodzenia w laptopie ?
Pierwszym newralgicznym elementem który należy wymienić podczas przeglądu układu chłodzenia jest pasta termo-przewodząca i taśma termo-przewodząca. Pasta i taśma jest pomiędzy rdzeniem CPU, GPU lub układem mostu północnego a płytą chłodzącą. Jest to bardzo ważny element, gdyż ma do spełnienia dwa ważne zadania, po pierwsze niweluje nierówności płyty przylegającej do rdzenia. Drugim ważnym zadaniem jest odpowiednie szybkie transportowanie i rozpraszanie ciepła z rdzenia układu na płytę chłodzącą.
Układ chłodzenia najczęściej odbiera także ciepło z pamięci GPU (układu graficznego) oraz zasilania procesora. Nie każdy z nas zdaje sobie sprawę jakie ciepło powstaje podczas pracy procesora, a do tego jest to ciepło na bardzo małej powierzchni.
Rdzeń procesora potrafi wyemitować więcej ciepła niż żelazko na tej samej powierzchni. Układ o powierzchni 2 cm2 emituje od 70 do 140 wat energii. Żelazko o mocy 2200 wat emituje ją na powierzchnię około 130 cm2, więc na 2 cm2 emituje tylko 34 waty energii. Pasta termo-przewodząca wystawiona jest na bardzo ciężkie warunki pracy, należy wspomnieć że z biegiem czasu właściwości jej maleją. Dochodzi do słabego odbierania ciepła z rdzenia a nawet stara pasta staje się izolatorem, dochodzi do przegrzania i uszkodzenia chłodzonego układu.
Drugim newralgicznym elementem układu chłodzenia jest radiator, przez który przepływa powietrze wdmuchiwane za pomocą wentylatora. Niestety na radiatorze osadza się kurz który z czasem zatyka wąskie kanaliki pomiędzy płytkami radiatora. Kurz nie tylko jest doskonałym izolatorem, dzięki temu odbieranie ciepła z radiatora jest utrudnione. Ale także doprowadza do zatkania radiatora, co w efekcie powoduje nagły wzrost temperatury i dość częsta pracę wentylatora. Należy pamiętać że wentylator spełnia także dodatkowe zadanie, wymusza obieg powietrza w całej obudowie laptopa. Dzięki temu takie elementy jak dysk twardy, pamięć ram czy płyta główna jest chłodzona dzięki swobodnemu obiegowi powietrza.
Jak często robić przeglądy chłodzenia ?
Aby zapobiec kosztownym awariom laptopa zalecamy czyszczenie układu chłodzenia, wymianę past i taśm termo-przewodzących przynajmniej raz w roku. W przypadkach gdy laptop jest intensywnie użytkowany, czyszczenie co 6 miesięcy jest jak najbardziej zalecane szczególnie gdy użytkowany jest w terenie. Czyszczenie najlepiej przeprowadzić w okresie wiosennym, gdyż najwięcej kurzu laptop zbiera w okresie zimowym kiedy rzadziej jest wietrzone mieszkanie. Dodatkowo zabezpieczamy laptop przed przegrzaniem w okresie letnim, kiedy temperatury powietrza są znacznie wyższe. Serwis PCLAP-ALERT wykonuje kompleksowe czyszczenie laptopa, krótko mówiąc doprowadzamy wnętrze i układ chłodzenia do stanu fabrycznego.
Kompleksowe czyszczenie laptopów w serwisie PCLAP-ALERT polega na :
- rozebraniu i wyczyszczeniu wszystkich elementów laptopa
- wyczyszczeniu obudowy
- demontaż układu chłodzenia i czyszczenie
- demontaż i czyszczenie wentylatora
- kontrola sprawności wentylatora
- wymiana pasty i taśmy termo-przewodzącej pod układami chłodzonymi
Najczęstsze objawy przegrzania laptopa, lub zmniejszenia sprawności układu chłodzenia:
- zawieszanie się laptopa
- niespodziewane restarty i wyłączanie
- częsta i intensywna praca układu chłodzenia
- przekłamania w wyświetlaniu obrazu
- nadmierne nagrzewanie się obudowy
- wolniejsze działanie, odczuwalny spadek wydajności szczególnie w grach
Oczywiście powyższe punkty nie muszą bezpośrednio odnosić się do układu chłodzenia, przyczyna może leżeć w systemie operacyjnym czy programach które działają w tle,wirusy,spyware itp.